Η εξέλιξη της κοινωνίας- Περί Ελευθερίας: Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ως Μηχανισμός για ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ!
Με την εμφάνιση του διαδικτύου, η λέξη meme άρχισε να χρησιμοποιείται για να περιγράψει
οτιδήποτε μπορούσε να εξαπλωθεί ραγδαία στον κυβερνοχώρο, όπως ένα βίντεο ή μία εικόνα.
Τα memes εμφανίζονται και εξαφανίζονται σε χρόνο-ρεκόρ, καθορίζουν μόδες και
αλλάζουν τον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας.
Η εξέλιξη της κοινωνίας
Αν κάνουμε μια προσπάθεια να κατατάξουμε την γνώση που έχουμε για την κοινωνία, θα διαπιστώναμε ότι, δεν ταυτίζεται με καμία έννοια αντικειμενικού δεδομένου. Καταλήγω δε σε αυτό το συμπέρασμα διότι η κοινωνία διαφέρει από το φυσικό κόσμο αφού μοιάζει περισσότερο με οργανισμό παρά με μηχανή, συνεπώς δεν ακολουθεί φυσικούς κανόνες στην εξέλιξη της. Επιπλέον, η εξέλιξη της γίνεται με μικρά βήματα και προκύπτει σαν παράπλευρο προϊόν ανάγκης των ανθρώπων, χωρίς κεντρικό σχεδιασμό.
Eπειδή ο άνθρωπος έχει περιορισμένες γνώσεις για την κοινωνία, μπορεί να επιδιώκει στόχους αλλά επίσης να ακολουθεί και πολλούς άλλους τους οποίους δεν αντιλαμβάνεται, ενώ πολλές φορές κατά την διάρκεια της διαδικασίας της εξέλιξης της κοινωνίας, πέφτει πάνω σε λύσεις αρκετών, τυχαίων προβλημάτων.
Έτσι η εξέλιξη της κοινωνίας στηρίζεται από την μια μεριά στη μίμηση και από την άλλη στη καινοτομία.
Μπορούμε δε να την χωρίσουμε σε τρεις κατηγορίες ανάλογα τους παράγοντες που την επηρεάζουν:
- την βιολογική εξέλιξη της κοινωνίας με την βοήθεια των γονιδίων,
- την κοινωνική της εξέλιξη μέσω μιμιδίων και τέλος με
- τον συνδυασμό κοινωνικών επιλογών και ανταγωνισμού.
Βιολογική εξέλιξη της κοινωνίας – Γονίδιo
Είναι γνωστός ο ρόλος των γονιδίων στη βιολογική εξέλιξη της κοινωνίας. Επιλέγονται μέσω φυσικής επιλογής και συμμετέχουν στην διαδικασία μεταφοράς γενετικών πληροφοριών από γενιά σε γενιά, με σταθερή αξιοπιστία και τρόπο (αυτοαντιγραφή).
Επιπλέον τα γονίδια είναι εν δυνάμει αθάνατα (ψηφιακά και κβαντισμένα/digital), αναγεννώμενα με τον τύπο της ψηφιακής αναπαραγωγής.
«Φορείς» των γονιδίων θεωρούνται τα «άτομα».
Κοινωνική εξέλιξη της κοινωνίας - Μιμίδιo*
Αντίστοιχα, η κοινωνική εξέλιξη της κοινωνίας, μας επιβεβαιώνει ότι, η κοινωνία είναι ένας οργανισμός που εξελίσσεται. Τα μιμίδια(mims = mimetics = νέοι αντιγραφείς) μετά από φυσική επιλογή συμμετέχουν στη κοινωνική εξέλιξη της κοινωνίας με τη μεταφορά κοινωνικών πληροφοριών. Αυτή σε αντίθεση με την γονιδιακή μεταφορά πληροφοριών γίνεται ακούσια ή εκούσια, με την μέθοδο της μίμησης (οπότε δικαιολογείται και η ονομασία τους).
Τα μιμίδια θεωρούνται μονάδες κοινωνικού ανταγωνισμού.
Τα μιμίδια μπορούν να μεταφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, ιδέες, μουσική, ήθη και έθιμα, κανόνες συμπεριφοράς, μόδα, αντικείμενα, εξισώσεις κ.α. Η δυνατότητα δε, αναπαραγωγής των πληροφοριών που μεταφέρουν, αντίθετα από τα γονίδια, έχει χαμηλή αξιοπιστία με αποτέλεσμα να υπάρχει ανάγκη διαχωρισμού της πληροφορίας σε σχέση με τον θόρυβο που μεταφέρει (ο τύπος αναπαραγωγής της πληροφορίας είναι σαν το χαλασμένο τηλέφωνο.
Έτσι, οι άνθρωποι προσπαθώντας να κατανοήσουν τη γενική στάση της κοινωνίας και την λειτουργία της, δημιουργούν συνθήκες και έννοιες όπως, καταμερισμός εργασίας, χρηματισμός της οικονομίας (ανακαλύφθηκαν τα νομίσματα και δεν γίνονται πλέον ανταλλαγές εμπορευμάτων), μόδα (ρούχα, τρόπος ζωής). κ.α.
Οι άνθρωποι θεωρούνται «ξενιστές» των μιμιδίων.
Περί Ελευθερίας
Στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας, δεν έχει διευκρινιστεί αν η έννοια της ελευθερίας, υπάρχει σαν θεμελιώδης ή υπό αίρεση αξία, ούτε αν είναι προδιάθεση ή επίκτητο χαρακτηριστικό, διότι εξελίσσεται μαζί με την ανθρώπινη πορεία.
Αν προσπαθούμε να κατανοήσουμε τι ρόλο παίζει η λογική και η εμπειρία στις αποφάσεις μας και πόσο μας επηρεάζουν θα προβληματιζόμασταν με τις εξίσου ισχυρές και αντίθετες απόψεις που κυριαρχούν.
Η θεωρία του Καρτέσιου και των νοησιοκρατιών (rational) θα μας τόνιζε ότι η "η επιδίωξη κάθε στόχου επηρεάζεται αρχικά από τη ΛΟΓΙΚΗ και φυσικά πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι “η λογική, είναι η μόνη πηγή βέβαιης γνώσης!»
Αντίθετα, ο David HUME (1739) και oι εμπειριστές , θεωρούν ότι “η εμπειρία είναι απαραίτητη αφετηρία κάθε στοχασμού!” αφού η λογική δεν επαρκεί για να κατανοήσουμε και να λύσουμε πλήρως τα προβλήματα στη κοινωνία που είναι περίπλοκα.
«Ο άνθρωπος δεν είναι υπολογιστική μηχανή αλλά μοιάζει περισσότερο με οργανισμό», πρεσβεύει ο σκωτσέζικος Διαφωτισμός με τους Καρλ Γιούνγκ και Ανταμ Σμιθ και η Ψυχανάλυση διακηρύττει ότι «Όλα ερμηνεύονται βάσει νόμων!»
Και αφού συμβαίνουν όλα αυτά και ακόμα περισσότερα τότε που βρίσκεται η ελευθερία βούλησης για τον άνθρωπο;
Το μιμίδιο της έννοιας της «Ελευθερίας»
Αρχικά, την ελευθερία μπορούμε να την κατατάξουμε σε προσωπική και σε κοινωνική. Η ελευθερία ακόμη, είναι αυτή που προσδιορίζει την ατομική μας δράση καθώς και τις απαιτήσεις που έχουμε από την κοινωνία μας. Όμως, αν συνδυάσουμε την έννοια της ελευθερίας, με την ακουσίως προκύπτουσα τάξη και την εξέλιξη, θα διαπιστώσουμε ότι, απαιτείται για την εφαρμογή της, καταρχήν νομιμότητα με σαφή καθορισμό συνθηκών και δεδομένο πλαίσιο δράσης του κάθε ατόμου.
Η ελευθερία ακόμα, προκύπτει από σχέσεις Ισότητας και Δημοκρατίας συνεπώς «ορίζομαι από τον συνάνθρωπο και τα πράγματα όχι από κάποιον ανώτερο ή κατώτερο άνθρωπο» και τέλος διεκδικείται η Πρόοδος, η οποία προκύπτει σαν αλλαγή πραγμάτων με περισσότερα και πολύπλοκα πειράματα ζωής, χωρίς περιορισμούς με πλήθος δυνατοτήτων και οραματισμών.
Τελικά μήπως η έννοια της ελευθερίας και συνεπών των επιλογών μας είναι συνέπεια του συστήματος των συμπεριφορών που μας προσδιορίζουν; Αυτό όμως σημαίνει ότι η ελευθερία έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός μιμιδίου...
Msc Επικοινωνιολόγος - Ειδική Σύμβουλος
1/8/2009: ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ δημοσιεύσεις μου σχετικά με τον
* "Μιμίδιο": Bασική μονάδα πολιτισμικής κληρονομιάς. Πρόκειται για όρο που εισηγήθηκε ο κοινωνιοβιολόγος Pίτσαρντ Nτόκινς, στο βιβλίο του «Το Εγωιστικό Γονίδιο» (1976) για να περιγράψει μια μονάδα πολιτισμού, η οποία μεταβιβάζεται από έναν άνθρωπο σε άλλο, μέσω της μίμησης. Ονομάστηκε "μιμίδιο" κατ' αναλογία προς το γονίδιο, το οποίο είναι η βασική μονάδα γενετικής πληροφορίας, που κληροδοτείται από τους γονείς στα παιδιά.
Comments
Post a Comment