Η Αγία Βαρβάρα και το έθιμο της "Βαρβάρας", σε Θράκη και Ανατολική Μακεδονία.(συνταγή)

Κατά το συναξάρι η Αγία Βαρβάρα γεννήθηκε κάπου στην Ανατολή γύρω στο 300 μ.Χ. και μαρτύρησε με τους τελευταίους διωγμούς των Χριστιανών.
Ο πατέρας της Διόσκουρος ήταν ένας ειδωλολάτρης, πλούσιος Έλληνας, τοπάρχης της Ηλιουπόλεως του Ρωμαϊκού κράτους. Η Αγία Βαρβάρα από μικρή ήταν πολύ όμορφη και ο πατέρας της, που την αγαπούσε πάρα πολύ, για να αποφύγει τους κινδύνους κάθε επικοινωνίας της με τον έξω κόσμο την έκλεισε σε έναν πύργο... όπου της παρείχε όλα τα αγαθά.
Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της διδάχτηκε το Χριστιανισμό και περιγέλασε τα είδωλα. Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε βασανιστήρια.
Ο πατέρας της Αγίας Βαρβάρας με εντολή του Έπαρχου την  εκτέλεσε. Η Βαρβάρα παρέδωσε το πνεύμα της στον Ιησού Χριστό και μετά τον αποκεφαλισμό της τιμάται ως Αγία.
Κατά την παράδοση, ενώ το ξίφος του πατέρα της έκοβε το κεφάλι της, η Θεία Δίκη με μορφή κεραυνού έκαψε τον άσπλαχνο πατέρα. Αυτόν τον τιμωρό κεραυνό, συμβολίζουν τα πυρά του Πυροβολικού μας, που έχουν ως προστάτιδα την Αγία Βαρβάρα.



Ο λαός μας συνέδεσε την ημέρα της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας με τον ερχομό του χειμώνα και το κρύο που όλο και δυναμώνει:

"Η Αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει,

ο Άη Σάββας σαβανώνει κι

ο Άη Νικόλας παραχώνει"

ή "Αγιά Βαρβάρα μίλησε και

ο Σάββας απεκρίθη, ο

 Αη Νικόλας έφτασε με χιόνια φορτωμένος".

Η σημαντικότερη λαογραφική και Πανελλήνια προσφορά προς την Αγία Βαρβάρα είναι τα εορταστικό κολυβόζουμο ή σπερνά, που αλλιώς λέγονται και "Βαρβάρα",  όπου σύμφωνα με το έθιμο θα φάνε όλοι σαν κοινωνία αμυντικής αλληλεγγύης.
Η "Βαρβάρα" παρασκευάζονταν την παραμονή της εορτής της Αγίας Βαρβάρας και μοιράζονταν ανήμερα της γιορτής της πρωί πρωί. και περίμεναν οι σουπιερίτσες (μπωλ τα λέμε σήμερα) με την αχνιστή Βαρβάρα και το σπίτι μοσχοβολούσε σουσάμι και κανέλα, ενώ από κάθε σπίτι βγαίνουν παιδιά, κρατώντας στα χέρια τους από το χερουλάκι τσίγκινα δοχεία με το γλυκό κολυβόζουμο και να το μοιράζουν στα σπίτια της γειτονιάς.
Το έθιμο της Βαρβάρας  ήταν πολύ διαδεδομένο στην περιοχή της Θράκης και στην Ανατολική Μακεδονία. Στη Θράκη χρησιμοποιούν εννέα είδη για την παρασκευή της Βαρβάρας. Σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια, σταφίδες, κανέλα, σουσάμι, ταχίνι και φρούτα ψιλοκομμένα, κυρίως μήλα σκληρά. Στην περιοχή της Μακράς Γέφυρας και της Αδριανούπολης για γούρι έριχναν μέσα 3 έως 4 κουκιά και όποιος τα έβρισκε θεωρούνταν καλότυχος.