Βάσος Καραγιώργης: Τα μνημεία που κατέχει ο τουρκικός στρατός, πληγή στη ψυχή και στη σκέψη μου
«Προσεύχομαι να βρεθεί μια μέρα λύση στο πρόβλημα της Κύπρου, έτσι που να διασωθεί η πολιτιστική κληρονομιά ολόκληρης της νήσου», δήλωσε ο Βάσος Καραγιώργης, ο αρχαιολόγος , που έφερε στο φως την Αρχαία Σαλαμίνα, η οποία βρίσκεται στην κατεχόμενη από τον τουρκικό στρατό Αμμόχωστο, και το αρχαίο Κίτιον, στη Λάρνακα.
Με τον Ξένο εταίρο, κ. Βάσο Καραγιώργη, Καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και πρώην διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας
...«Τα μνημεία στην περιοχή, που κατέχει ο τουρκικός στρατός, είναι μια αιμάσσουσα πληγή στη ψυχή και στη σκέψη μου. Ιδιαίτερα η Σαλαμίνα όπου πέρασα 22 χρόνια της ζωής μου», γράφει στην αυτοβιογραφία του, ο διακεκριμένος Κύπριος αρχαιολόγος Βάσος Καραγιώργης στον επίλογο του βιβλίου του, που κυκλοφόρησε, με τίτλο "Μια ολόκληρη ζωή στην Κυπριακή Αρχαιολογία". («Εκδόσεις Εν Τύποις», Λευκωσία)
Ο Βάσος Καραγιώργης διετέλεσε για 26 χρόνια διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και από το 1992 μέχρι το 1996 καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Οι δημοσιεύσεις του σε άρθρα και βιβλία καταλαμβάνουν σημαντική θέση στη διεθνή βιβλιογραφία. Είναι Ξένος Εταίρος της Ακαδημίας Αθηνών και έχει λάβει διακρίσεις από πολλά ξένα πνευματικά και επιστημονικά ιδρύματα. Τον Μάϊο του 2008 ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας του απένειμε τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής. Οι δημοσιεύσεις του σε άρθρα και βιβλία καταλαμβάνουν σημαντική θέση στη διεθνή βιβλιογραφία
"... Σε όλη μου τη ζωή ασχολήθηκα με αντικείμενα, που όταν τα έπιανα στα χέρια μου νόμιζα πως είχαν ψυχή, τα χάιδευα και τα ενθάρρυνα να μου πουν τα μυστικά τους, να μου μιλήσουν από μόνα τους, χωρίς τη βοήθεια θεωριών και μοντέλων", γράφει ο Βάσος Καραγιώργης στον πρόλογο του βιβλίου
Η αυτοβιογραφία του Βάσου Καραγιώργη «ρίχνει φως στις μικρές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες της ζωής του δρος Καραγιώργη, που συνθέτουν το πορτρέτο ενός δυναμικού και αφοσιωμένου ανθρώπου που εξακολουθεί ακατάπαυστα να εργάζεται για την έρευνα και την προώθηση του κυπριακού πολιτισμού» , σημειώνει ο δρ Βάσος Κόκκινος, συνεργάτης του εκδοτικού οίκου «Εν Τύποις»,
Ως διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων εφάρμοσε μια φιλελεύθερη πολιτική για τις ξένες αρχαιολογικές αποστολές στην Κύπρο, γεγονός που ανήγαγε την Κυπριακή Αρχαιολογία σε διεθνή επιστημονικό κλάδο.
Ο Β. Καραγιώργης γεννήθηκε το 1929, στο κατεχόμενο σήμερα χωριό Τρίκωμο. Φοίτησε με υποτροφία στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και το 1948 έφυγε με υποτροφία για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, μετά από μια μικρή περίοδο φοίτησής του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όταν επέστρεψε, το 1952, διορίστηκε βοηθός έφορος του Κυπριακού Μουσείου και άρχισε ανασκαφές στη Σαλαμίνα και αλλού. Το 1960 διορίστηκε έφορος του Κυπριακού Μουσείου, το 1963 αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων και το Φεβρουάριο του 1964 διορίστηκε επίσημα στη θέση του διευθυντή, την οποία διατήρησε για είκοσι έξι χρόνια. Αφυπηρέτησε το 1989, μετά από υπηρεσία τριάντα επτά χρόνων στο Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Το 1990 συνδέθηκε με το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και το 1992 αποδέχθηκε το διορισμό του ως πρώτου καθηγητή της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και διευθυντή της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας. Το 1996 αφυπηρέτησε και από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, παραμένοντας στο Ίδρυμα, όπου υπηρετεί στη θέση του διευθυντή και συμβούλου σε όλα τα αρχαιολογικά προγράμματα.
Μοιράστηκε το όραμα του πρώτου προέδρου του Ιδρύματος, Κωνσταντίνου Λεβέντη, για συντήρηση και προαγωγή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο. Παρόλα τα προβλήματα υγείας, συνεχίζει μέχρι σήμερα τις δραστηριότητές του. Βοηθάει ακόμη νέους φοιτητές και επιστήμονες, παρακολουθώντας τις μελέτες τους και δίνοντάς τους συμβουλές για τη μεθοδολογία της έρευνας, για τη βιβλιογραφία, καθώς και ιδέες.
Για τη συγγραφή των απομνημονευμάτων του χρειάστηκαν 3 μήνες. Και όπως ο ίδιος αναφέρει, όταν άρχισε να γράφει δεν πίστευε ότι είχε τόσα πολλά αποθηκευμένα στη μνήμη του και προσθέτει: "...συνειδητοποιώ το γεγονός πως τα προβλήματα υγείας μου με οδηγούν σταθερά προς το τέλος του ταξιδιού μου... Καθένας μας πρέπει να συμβιβάζεται με το πεπρωμένο των θνητών... κοιτάζω γύρω μου και βλέπω τα δυο παιδιά και τα τέσσερα εγγόνια μου με περηφάνια και ικανοποίηση. Τα βιβλία και τα άλλα "επιτεύγματά" μου έρχονται δεύτερα. Άλλοι θα αποφασίσουν αν ό,τι έχω κάνει στον αρχαιολογικό τομέα έχει κάποια αξία".Σε άλλο σημείο ο Βάσος Καραγιώργης αναφέρει :«...ελπίζω και εύχομαι να ζήσω ακόμη λίγο για να ετοιμάσω ένα νέο πρόλογο, περιγράφοντας αυτή τη φορά τα συναισθήματά μου, όταν θα επισκεφθώ ξανά το χωριό μου, το σπίτι μου και την πολυαγαπημένη μου Σαλαμίνα, εκεί όπου άφησα ένα μεγάλο μέρος του νου και της ψυχής μου. Προσμένω τη γλυκιά εκείνη στιγμή, που ελεύθερος πια, θα μπορώ να ταξιδεύω σε όλο το μικρό μας νησί, στην πατρίδα μου, που για χάρη της αφιέρωσα ολόκληρη τη ζωή μου, όλες μου τις δυνάμεις, δουλεύοντας περισσότερο από μισό αιώνα με αφοσίωση, πάθος και πάνω απ’ όλα με αγάπη, στοχεύοντας πάντα να φέρω στο φως τα μυστικά που η γη της κρύβει στα σπλάχνα της, για να τη γνωρίσουμε όσο το δυνατό πιο βαθιά, τόσο εγώ και οι συμπατριώτες μου όσο και οι πολυάριθμοι ξένοι εραστές της».Ο διαπρεπής Κύπριος αρχαιολόγος εκφράζει αγωνία και για την κατάσταση των αρχαίων μνημείων στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. «Σαν να μην ήταν αρκετή η ανησυχία για την κατάσταση των μνημείων στην κατεχόμενη περιοχή, συχνά ανησυχώ και για τη συντήρηση και ιδιαίτερα την παρουσίαση μερικών αρχαιολογικών χώρων στην ελεύθερη Κύπρο, ιδιαίτερα της Πάφου και του Κουρίου», σημειώνει.
Ο Βάσος Καραγιώργης έχει αρχίσει μια εργασία με τη Νότα Κούρου και επιστήμονες φυσικών επιστημών του ερευνητικού κέντρου «Δημόκριτος» των Αθηνών σχετικά με την προέλευση των πήλινων αγαλμάτων και ειδωλίων κυπριακού τύπου, που βρέθηκαν στο Αιγαίο.
Το καλοκαίρι του 2007 ο Βάσος Καραγιώργης επισκέφθηκε τη Σμύρνη για να μελετήσει τις κυπριακές τερρακόττες από τις ανασκαφές του φίλου του Εκρέμ Ακουργκάλ στην παλιά Σμύρνη, στο ναό της Αθηνάς. Γράφει σχετικά στο βιβλίο του: «η Σμύρνη με γέμισε θλίψη και καημό όπως και η Κωνσταντινούπολη το καλοκαίρι του 2006. σε τόσο λίγο χρόνο ο ελληνισμός έχει τόσο πολύ συρρικνωθεί! Οι χαμένες πατρίδες της Ιωνίας και της Πόλης ας συνετίσουν πια τους νεοέλληνες και ιδιαίτερα εμάς τους Κυπρίους για να πάψουμε να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες αλόγιστες πολιτικές συμπεριφορές».Μια προσφιλής ενασχόληση του Β. Καραγιώργη τα τελευταία χρόνια είναι η μελέτη ιστορικών συγγραμμάτων, που πραγματεύονται τους Βαλκανικούς πολέμους και τη Μικρασιατική καταστροφή.
Στο εξώφυλλο του βιβλίου εικονίζεται ο Βάσος Καραγιώργης με τον αείμνηστο φίλο του Σουηδό Αϊναρ Γκέρσταντ , αρχηγό το 1923 της Σουηδικής Αρχαιολογικής Αποστολής-της πρώτης οργανωμένης προσπάθειας για ανασκαφές στην Κύπρο με επιστημονικό τρόπο- έθεσε τις βάσεις για τη μελέτη της Κυπριακής Προϊστορίας.
Ο Βάσος Καραγιώργης γράφει ότι το 1974 ο Γκέρσταντ πώλησε το εξοχικό του σπίτι στο Λουντ της Σουηδίας , την μοναδική περιουσία που κατείχε, και έστειλε τα χρήματα για τη βοήθεια των Ελληνοκυπρίων προσφύγων.
Ο Βάσος Καραγιώργης διετέλεσε για 26 χρόνια διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και από το 1992 μέχρι το 1996 καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Οι δημοσιεύσεις του σε άρθρα και βιβλία καταλαμβάνουν σημαντική θέση στη διεθνή βιβλιογραφία. Είναι Ξένος Εταίρος της Ακαδημίας Αθηνών και έχει λάβει διακρίσεις από πολλά ξένα πνευματικά και επιστημονικά ιδρύματα. Τον Μάϊο του 2008 ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας του απένειμε τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής. Οι δημοσιεύσεις του σε άρθρα και βιβλία καταλαμβάνουν σημαντική θέση στη διεθνή βιβλιογραφία
"... Σε όλη μου τη ζωή ασχολήθηκα με αντικείμενα, που όταν τα έπιανα στα χέρια μου νόμιζα πως είχαν ψυχή, τα χάιδευα και τα ενθάρρυνα να μου πουν τα μυστικά τους, να μου μιλήσουν από μόνα τους, χωρίς τη βοήθεια θεωριών και μοντέλων", γράφει ο Βάσος Καραγιώργης στον πρόλογο του βιβλίου
Η αυτοβιογραφία του Βάσου Καραγιώργη «ρίχνει φως στις μικρές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες της ζωής του δρος Καραγιώργη, που συνθέτουν το πορτρέτο ενός δυναμικού και αφοσιωμένου ανθρώπου που εξακολουθεί ακατάπαυστα να εργάζεται για την έρευνα και την προώθηση του κυπριακού πολιτισμού» , σημειώνει ο δρ Βάσος Κόκκινος, συνεργάτης του εκδοτικού οίκου «Εν Τύποις»,
Ως διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων εφάρμοσε μια φιλελεύθερη πολιτική για τις ξένες αρχαιολογικές αποστολές στην Κύπρο, γεγονός που ανήγαγε την Κυπριακή Αρχαιολογία σε διεθνή επιστημονικό κλάδο.
Ο Β. Καραγιώργης γεννήθηκε το 1929, στο κατεχόμενο σήμερα χωριό Τρίκωμο. Φοίτησε με υποτροφία στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και το 1948 έφυγε με υποτροφία για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, μετά από μια μικρή περίοδο φοίτησής του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όταν επέστρεψε, το 1952, διορίστηκε βοηθός έφορος του Κυπριακού Μουσείου και άρχισε ανασκαφές στη Σαλαμίνα και αλλού. Το 1960 διορίστηκε έφορος του Κυπριακού Μουσείου, το 1963 αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων και το Φεβρουάριο του 1964 διορίστηκε επίσημα στη θέση του διευθυντή, την οποία διατήρησε για είκοσι έξι χρόνια. Αφυπηρέτησε το 1989, μετά από υπηρεσία τριάντα επτά χρόνων στο Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Το 1990 συνδέθηκε με το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και το 1992 αποδέχθηκε το διορισμό του ως πρώτου καθηγητή της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και διευθυντή της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας. Το 1996 αφυπηρέτησε και από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, παραμένοντας στο Ίδρυμα, όπου υπηρετεί στη θέση του διευθυντή και συμβούλου σε όλα τα αρχαιολογικά προγράμματα.
Μοιράστηκε το όραμα του πρώτου προέδρου του Ιδρύματος, Κωνσταντίνου Λεβέντη, για συντήρηση και προαγωγή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο. Παρόλα τα προβλήματα υγείας, συνεχίζει μέχρι σήμερα τις δραστηριότητές του. Βοηθάει ακόμη νέους φοιτητές και επιστήμονες, παρακολουθώντας τις μελέτες τους και δίνοντάς τους συμβουλές για τη μεθοδολογία της έρευνας, για τη βιβλιογραφία, καθώς και ιδέες.
Για τη συγγραφή των απομνημονευμάτων του χρειάστηκαν 3 μήνες. Και όπως ο ίδιος αναφέρει, όταν άρχισε να γράφει δεν πίστευε ότι είχε τόσα πολλά αποθηκευμένα στη μνήμη του και προσθέτει: "...συνειδητοποιώ το γεγονός πως τα προβλήματα υγείας μου με οδηγούν σταθερά προς το τέλος του ταξιδιού μου... Καθένας μας πρέπει να συμβιβάζεται με το πεπρωμένο των θνητών... κοιτάζω γύρω μου και βλέπω τα δυο παιδιά και τα τέσσερα εγγόνια μου με περηφάνια και ικανοποίηση. Τα βιβλία και τα άλλα "επιτεύγματά" μου έρχονται δεύτερα. Άλλοι θα αποφασίσουν αν ό,τι έχω κάνει στον αρχαιολογικό τομέα έχει κάποια αξία".Σε άλλο σημείο ο Βάσος Καραγιώργης αναφέρει :«...ελπίζω και εύχομαι να ζήσω ακόμη λίγο για να ετοιμάσω ένα νέο πρόλογο, περιγράφοντας αυτή τη φορά τα συναισθήματά μου, όταν θα επισκεφθώ ξανά το χωριό μου, το σπίτι μου και την πολυαγαπημένη μου Σαλαμίνα, εκεί όπου άφησα ένα μεγάλο μέρος του νου και της ψυχής μου. Προσμένω τη γλυκιά εκείνη στιγμή, που ελεύθερος πια, θα μπορώ να ταξιδεύω σε όλο το μικρό μας νησί, στην πατρίδα μου, που για χάρη της αφιέρωσα ολόκληρη τη ζωή μου, όλες μου τις δυνάμεις, δουλεύοντας περισσότερο από μισό αιώνα με αφοσίωση, πάθος και πάνω απ’ όλα με αγάπη, στοχεύοντας πάντα να φέρω στο φως τα μυστικά που η γη της κρύβει στα σπλάχνα της, για να τη γνωρίσουμε όσο το δυνατό πιο βαθιά, τόσο εγώ και οι συμπατριώτες μου όσο και οι πολυάριθμοι ξένοι εραστές της».Ο διαπρεπής Κύπριος αρχαιολόγος εκφράζει αγωνία και για την κατάσταση των αρχαίων μνημείων στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου. «Σαν να μην ήταν αρκετή η ανησυχία για την κατάσταση των μνημείων στην κατεχόμενη περιοχή, συχνά ανησυχώ και για τη συντήρηση και ιδιαίτερα την παρουσίαση μερικών αρχαιολογικών χώρων στην ελεύθερη Κύπρο, ιδιαίτερα της Πάφου και του Κουρίου», σημειώνει.
Ο Βάσος Καραγιώργης έχει αρχίσει μια εργασία με τη Νότα Κούρου και επιστήμονες φυσικών επιστημών του ερευνητικού κέντρου «Δημόκριτος» των Αθηνών σχετικά με την προέλευση των πήλινων αγαλμάτων και ειδωλίων κυπριακού τύπου, που βρέθηκαν στο Αιγαίο.
Το καλοκαίρι του 2007 ο Βάσος Καραγιώργης επισκέφθηκε τη Σμύρνη για να μελετήσει τις κυπριακές τερρακόττες από τις ανασκαφές του φίλου του Εκρέμ Ακουργκάλ στην παλιά Σμύρνη, στο ναό της Αθηνάς. Γράφει σχετικά στο βιβλίο του: «η Σμύρνη με γέμισε θλίψη και καημό όπως και η Κωνσταντινούπολη το καλοκαίρι του 2006. σε τόσο λίγο χρόνο ο ελληνισμός έχει τόσο πολύ συρρικνωθεί! Οι χαμένες πατρίδες της Ιωνίας και της Πόλης ας συνετίσουν πια τους νεοέλληνες και ιδιαίτερα εμάς τους Κυπρίους για να πάψουμε να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες αλόγιστες πολιτικές συμπεριφορές».Μια προσφιλής ενασχόληση του Β. Καραγιώργη τα τελευταία χρόνια είναι η μελέτη ιστορικών συγγραμμάτων, που πραγματεύονται τους Βαλκανικούς πολέμους και τη Μικρασιατική καταστροφή.
Στο εξώφυλλο του βιβλίου εικονίζεται ο Βάσος Καραγιώργης με τον αείμνηστο φίλο του Σουηδό Αϊναρ Γκέρσταντ , αρχηγό το 1923 της Σουηδικής Αρχαιολογικής Αποστολής-της πρώτης οργανωμένης προσπάθειας για ανασκαφές στην Κύπρο με επιστημονικό τρόπο- έθεσε τις βάσεις για τη μελέτη της Κυπριακής Προϊστορίας.
Ο Βάσος Καραγιώργης γράφει ότι το 1974 ο Γκέρσταντ πώλησε το εξοχικό του σπίτι στο Λουντ της Σουηδίας , την μοναδική περιουσία που κατείχε, και έστειλε τα χρήματα για τη βοήθεια των Ελληνοκυπρίων προσφύγων.
ΠΗΓΗ: Κύπρος http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=5446
Comments
Post a Comment