Τα σύνορα της ανθρώπινης σκέψης και ο νόμος του αντιπεπονθότος/ανταποδοτικής Δικαιοσύνης
Συμπερασματικά,
η ιστορία του κάθε πολιτισμού, είναι
ανάλογη της γνώσης της ιστορίας που ως σκυτάλη μεταφέρεται στο μέλλον, όπου
δίκαια και ανταποδοτικά του επιστρέφεται.
Evgenia.GReek
Ο νόμος της
ανταποδοτικής δικαιοσύνης στην Ελληνική και Βουδιστική σκέψη
Τον 7ο αιώνα π.Χ. ξεκινάει η προσωκρατική φιλοσοφία με τους Ίωνες φιλοσόφους και επεκτείνεται στην Σικελία, την Ελαία, αλλά και την κυρίως Ελλάδα. Οι προσωκρατικοί την περίοδο αυτή θέτουν ερωτήματα κυρίως γύρω από την γέννηση και λειτουργία του κόσμου, φτάνοντας σταδιακά τα σύνορα της ανθρώπινης σκέψης στα όριά της.
Την ίδια εποχή η ινδουιστική σκέψη με κύριο εκπρόσωπο
της τον τελευταίο Βούδα ή αλλιώς Σιντάρτα Γκοτάμα, που γεννήθηκε το 563
π.Χ. στο σημερινό Νεπάλ και ο οποίος λέγεται ότι έφτασε στην φώτιση (μπόντι) θα συμπληρώσει την δική της
θεωρία περί του κόσμου. Αντίστοιχα, περίπου την ίδια εποχή, ο Κομφούκιος, ο οποίος γεννήθηκε το 552
π.Χ., θα επηρεάσει βαθιά την ζωή και την σκέψη της Ανατολικής Ασίας.
Ο Κομφούκιος μαζί με τον Λάο Τσε, στον οποίο αποδίδεται η συγγραφή του Ταοϊστικού
έργου Τάο Τε Τσινκ, ένα έργο που τον καθιέρωσε ως ιδρυτή του Ταοϊσμού, θα
αποτελέσουν τον πυρήνα της κινέζικης φιλοσοφίας.
Για τον Βουδισμό η Νιρβάνα, την οποία πέτυχε ο
Σιντάρτα Γκοτάμα, είναι το αποτέλεσμα
της εγκατάλειψης κάθε εγκόσμιας επιθυμίας. Είναι θα λέγαμε μία κατάσταση η
οποία επιτυγχάνεται μέσα από την βαθιά ασκητική αυτογνωστική προσπάθεια του
μειούμενου. Μία διαδικασία δηλαδή η οποία οδηγεί σταδιακά στην απολύτρωση και
στην εξάλειψη κάθε πόνου, ο οποίος
οφείλεται στο κάρμα ή τον νόμο του αντιπεπονθότος για την Ελληνική
κοσμοαντίληψη, δηλαδή της δράσης και αντίδρασης ή αλλιώς της αιτίας και του
αποτελέσματος.
Εξάλλου ο νόμος της ανταποδοτικής δικαιοσύνης υπήρχε
ως σκέψη και στην Ελληνική παράδοση από την εποχή του 7ου αιώνα π.Χ.
Ο Σόλων θα επικυρώσει τον νόμο του Αντιπεπονθότος με
έναν ύμνο του προς τις μούσες:
- «Ω! Σεις Όμορφες Κόρες το Ολύμπιου Δία και της
Μνημοσύνης … χαρίστε μου προκοπή στη ζωή αυτή. …
κακοαποκτημένο όμως πλούτο δεν θα ήθελα ποτέ, γιατί
στο τέλος αυτός φέρνει τιμωρία.
Τα έργα των ανθρώπων που δεν τηρούν αρχές και νόμους,
δεν κρατάνε για πολύ.
Σαν τον ξαφνικό άνεμο ξεσπάει επάνω τους του Δία η
δικαιοσύνη. … Κάποιος πληρώνει τις κακίες του γρήγορα, άλλος αργά.
Κι’ αν ο ένοχος καταφέρει να ξεφύγει την τιμωρία των
θεών, θα πέσει αργότερα είναι βέβαιο, πάνω στα παιδιά του και στων παιδιών του
τα παιδιά…».
Στην Ελληνική σκέψη η γνωσιολογία θα βαδίσει παράλληλα με το βίωμα, την αισθαντικότητα ή θα λέγαμε αλλιώς την μεταστοιχείωση των γνώσεων σε αρετές.
Οι γνώσεις, για παράδειγμα, γύρω από την σωφροσύνη, την σοφία την ανδρεία ή την
δικαιοσύνη δεν βοηθούν τον άνθρωπο σε κάτι αν τις κουβαλάει μόνο ως
πληροφορίες μέσα στο οπλοστάσιο του μυαλού του. Αντίστοιχα όμως και το βίωμα των αρετών ενός ανθρώπου, μίας κοινωνίας
ολόκληρης ή ενός πολιτισμού μίας φυλής όταν δεν μετατρέπεται σε γνώση τότε δεν
μπορεί να γίνει διδακτέο.
Ο σπουδαίος πολιτισμός των Κελτών εξαφανίστηκε επηρεάζοντας μεν σε σημαντικό βαθμό τους Ρωμαίους, χωρίς ν’ αφήσει ωστόσο πίσω
του αντίστοιχα και ένα μεγάλο γραπτό πλούτο ο οποίος θα μπορούσε ν’ επηρεάσει
και άλλους πολιτισμούς που δεν είχαν έρθει σε επαφή μαζί τους.
Κάτι το οποίο πέτυχαν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι αρχαίοι
Έλληνες.
Ακριβώς γι’ αυτό και ο Άγγλος φιλόσοφος Alfred North Whitehead θα φτάσει στο σημείο να πει ότι
-
«Ολόκληρη η ευρωπαϊκή φιλοσοφία αποτελεί μια
σειρά υποσημειώσεων στα έργα του Πλάτωνα.»
Αλλά και ο Γερμανός
φιλόσοφος Martin Heidegger την φράση
πως
-
«Η φιλοσοφία δεν είναι απλά Ελληνική, άλλα μιλάει
Ελληνικά.»
Οι Προσωκρατικοί θα προσπαθήσουν να περιφράξουν εννοιολογικά τις μεγάλες στοχαστικές συλλήψεις τους γύρω από τον κόσμο, το σύμπαν, την φύση και τον άνθρωπο, κάτι το οποίο όμως δεν συναντάμε στην Βουδιστική ή την Ινδουιστική παράδοση οι οποίες αφήνονται κυρίως στο βίωμα μέσα από την συγκέντρωση και τον διαλογισμό.
Ένα πολύ γνωστό μάντρα είναι το “Om mani padme hum” το οποίο σημαίνει «κόσμημα στην καρδιά του λωτού» ή πιο απλά «πετράδι στο λωτό, του οποίου ο Βούδας είναι η καρδιά». Μόνο μετά
από τα παραπάνω μπορεί να γίνει κατανοητή και η ερμηνεία από το «ΩΜΑ ΜΙΤΑΓΙΑ» σούτρα – oι
σούτρες ήταν μικρές αυτοτελείς διδασκαλίες που αναφέρονταν σε βασικά θέματα
πνευματικής εξέλιξης – του Σιντάρτα Γκοτάμα που λέει:
-
«Υπέρτατον Αξεδιάλυτον»
Μη μετράς με
λέξεις το απροσμέτρητο.
Μη βυθίζεις
την βολίδα της σκέψης στο απύθμενο!
Μην ερωτάς,
ο ερωτών σφάλλει.
Μην απαντάς
και ο απαντών σφάλλει.
Μη λέγε
τίποτα…»
Σήμερα ο
διαλογισμός που εφαρμόζουν σε διάφορα άσραμ ή κέντρα οι γκουρού, είναι για να εφησυχάσουν έναν ήδη ανήσυχο
νου, προκειμένου αυτός να διατηρείται σε μία κατάσταση αταραξίας.
Όπως είναι γνωστό και οι αρχαίοι Έλληνες άδειαζαν το νου τους από περιττές σκέψεις, μέσα από την αφαιρετική διαδικασία της σκέψης, προκειμένου να αφήσουν χώρο να ανθήσει το βίωμα. Το Βίωμα στην συνέχεια, μετέτρεπαν σε σκέψη, σε ιδέες, σε έννοιες, και τέλος σε υψηλό στοχασμό. Γιατί γνώριζαν πολύ καλά πως ακόμη και η σκέψη του να μην σκέφτεσαι θα πρέπει να υποβληθεί σε μία ορθή κρίση, αλλιώς την παίρνει κανείς υπό το κράτος (πίστης, πίεσης, ανάγκης φόβου, πειθούς;) του κάθε γκουρού ή θρησκευτικού εκπροσώπου.
Η ιστορία του κάθε πολιτισμού, είναι ανάλογη της γνώσης και του βιώματος, που αυτός φέρει πάνω στην ζυγαριά της Θέμιδος. Μία ιστορία που, ως σκυτάλη και ως νόμος ανταποδοτικής δικαιοσύνης, μεταφέρεται στο μέλλον, κάτι το οποίο θα πρέπει να αναλογιστεί σοβαρά ο Δυτικός Πολιτισμός σήμερα.-
Comments
Post a Comment