Δύο αντίρροπες πολιτικές τάσεις χαρακτηρίζουν την ελληνική κοινωνία
Έρευνα διεξήχθη από τις 14 Νοέμβρη έως τις 9 Δεκέμβρη 2010 στο Λεκανοπέδιο Αττικής, ανάμεσα σε 1.177 άνδρες και γυναίκες, 18 ετών και άνω, με τη μέθοδο των συνεντεύξεων με ερωτηματολόγια κλειστών απαντήσεων.
Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου, και συγκεκριμένα από την ερευνητική ομάδα των Στάμου Παπαστάμου, Γεράσιμου Προδρομίτη και Ξένιας Χρυσοχόου, με την αρωγή φοιτητών και φοιτητριών.
Tην πρόσληψη της οικονομικής κρίσης και τη σύνδεσή της με ιδεολογικές και πολιτικές πρακτικές ερεύνησε το Εργαστήριο Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου.
Η έρευνα διέκρινε μια γενικευμένη απαισιοδοξία, ανεξαρτήτου σκεπτικού, ενώ κατέδειξε ότι δεν διαφαίνεται εναλλακτική λύση στην πολυπαραγοντική κρίση που περνάει η κοινωνία μας, με αποτέλεσμα να διχάζεται σε δύο επίπεδα:
- σε επίπεδο γενεών, με κορύφωση το ασφαλιστικό και
- σε επίπεδο κοινωνικό / ταξικό
Βάσει της έρευνας, εντοπίζονται δύο τάσεις στην πρόσληψη της οικονομικής κρίσης, με διαφορετική πολιτική ταυτότητα, διαφορετική αξιακή, εργασιακή, ιδεολογική ταυτότητα και διαφορετικές κοινωνικές λογικές. Αυτές οι δύο τάσεις ταυτοποιούν διαφορετικά τον αδύναμο κρίκο της ελληνικής κοινωνίας, παραπέμπουν σε διαφορετική αίσθηση της προσωπικής ευαλωτότητας και οδηγούν σε διαφορετικές μορφές πολιτικής συμμετοχής.
Η πρώτη Τάση
Τάση συμβιβασμένη και διαπιστωτική προσέγγιση της οικονομικής κρίσης.
Ιδεολογικά, κυριαρχεί στο χώρο του Κέντρου, της Δεξιάς και της Άκρα Δεξιάς
Θεωρεί πως για τη διαφθορά στην ελληνική κοινωνία ευθύνονται οι πολίτες.
Την υποστηρίζουν άτομα:
- Με χαμηλή ευαλωτότητα επιβίωσης
- Ανήκουν στο εργασιακά λιγότερο ενεργό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού.
- Πριμοδοτούν το συντηρητισμό και τον ατομικισμό
- Αισθάνονται κοντά σε χώρες που ενσαρκώνουν τη δυτική οικονομική κυριαρχία,
- Δικαιολογούν το σύστημα
- Είναι υπέρ της υψηλής κοινωνικής κυριαρχίας
- Έχουν χαμηλό μειονοκεντρισμό, δηλαδή πριμοδοτούν την πλειοψηφία
- Συμμετέχουν σε κόμματα και συνδικάτα
Η δεύτερη Τάση
Αποτελεί μια κριτική και καταγγελτική προσέγγιση της οικονομικής κρίσης.
Ιδεολογικά κυριαρχεί στο χώρο της Αριστεράς και της Άκρας Αριστεράς
Θεωρεί πως για τη διαφθορά της ελληνικής κοινωνίας ευθύνονται οι πολιτικοί
Την υποστηρίζουν άτομα:
- Με υψηλή ευαλωτότητα επιβίωσης
- Ανήκουν στο εργασιακά περισσότερο ενεργό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού
- Πριμοδοτούν την αυθυπέρβαση
- Αισθάνονται κοντά σε χώρες της νέας παγκοσμιοποίησης
- Ταυτίζονται με «χώρες της κρίσης», καθώς και βαλκανικές και μεσογειακές χώρες
- Δεν δικαιολογούν το σύστημα
- Είναι υπέρ της χαμηλής κοινωνικής κυριαρχίας
- Έχουν υψηλό μειονοκεντρισμό –δηλαδή πριμοδοτούν την ψειοψηφία
- Εντάσσονται στην τάση αυτή, δημοσιοποιώντας την πολιτική τους έκφραση , εκδηλώνοντας κινηματική συμπεριφορά
Αιτίες της διεθνούς οικονομικής κρίσης
- Η ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος και δεύτερη δημοφιλέστερη απάντηση
- Η δολιότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Υπεύθυνοι της ελληνικής οικονομικής κρίσης
Το μεγαλύτερο ποσοστό υπαιτιότητας συγκέντρωσε:
- η «Ελληνικότητά» μας (ελληνικό κράτος, ελληνική νοοτροπία, προηγούμενες κυβερνήσεις) επιλέγοντας ανάμεσα:
- Στον διεθνή παράγοντα (Ε.Ε., Η.Π.Α., παγκοσμιοποίηση, χρηματοπιστωτικοί οίκοι)
- Στο μεγάλο κεφάλαιο (εργοδότες και τράπεζες)
- Στα λαϊκά και «ακραία» στρώματα (ακρο-αριστεροί, μετανάστες, εργαζόμενοι)
Τρόποι διαχείρισης της οικονομικής κρίσης και η έξοδος από αυτή
Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων τάχθηκε
- Υπέρ του δημοσιονομικού εξορθολογισμού και της ανάπτυξης, δηλαδή την παροχή κινήτρων στον επιχειρησιακό κόσμο, τα ελεγκτικά μέτρα που θα πατάξουν τη φοροδιαφυγή και τη μείωση της σπατάλης των δημόσιων υπηρεσιών.
Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης, όπως η φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και η ενίσχυση του κράτους-πρόνοιας, θεωρήθηκαν λιγότερο αποτελεσματικοί από τους συμμετέχοντες.
Πότε θα βγούμε από την οικονομική κρίση:
Το 50,4% απάντησε από το 2020 και μετά.
Η ευθύνη για τη διαφθορά στην ελληνική κοινωνία
78,5% υπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί
21,5% οι πολίτες
Αυτοτοποθέτηση ερωτηθέντων στην πολιτική κλίμακα
- 33,14% δήλωσε ότι πρόσκειται στο κέντρο
- 26,93% στην αριστερά
- 13,25% απόλυτα αριστερά
- 12,32% δεξιά
- 4,67% απόλυτα δεξιά
- 9,69% αρνήθηκε να δηλώσει πολιτική προτίμηση
Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, οι απόψεις αυτών που δήλωσαν να έχουν κεντρώες πολιτικές πεποιθήσεις ταυτίζονταν συστηματικά με αυτών της δεξιάς. Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι συμπορευόμενες ομάδες υποστηρίζουν ότι οι πολίτες ευθύνονται για την πολιτική και οικονομική παρακμή των ευρωπαϊκών κοινωνιών, τάσσονται υπέρ της ανοχής της ελαστικής εργασίας και θεωρούν υπαίτιους της οικονομικής κρίσης τα λαϊκά και «ακραία» στρώματα, ενώ δεν κρατούν κριτική στάση απέναντι στο πολιτικό σύστημα.
Όσοι πρόσκεινται στη δεξιά υποστήριξαν την ευθυδικία, ενώ
όσοι τάσσονταν υπέρ αριστερών ιδεών υπογράμμισαν τη σημασία της ισότητας και της ανάγκης, δηλαδή, υποστήριξαν ότι οι παροχές πρέπει να είναι ίσες για όλους και για όλα τα κράτη, και ανάλογες των αναγκών του καθενός και του κάθε κράτους αντίστοιχα.
Αξιολόγηση αξιών
Η πιο δημοφιλής στην κλίμακα αξιολόγησης είναι η αξία της καλής προαίρεσης και τελευταία η συμμόρφωση.
Υψηλότερης σημασίας για αυτούς που φέρονται να αποδέχονται περισσότερο το υπάρχον σύστημα είναι η αξία της εξουσίας, η επίτευξη των στόχων και η ασφάλεια.
Στους συμμετέχοντες που συγκλίνουν με τις αριστερές αντιλήψεις υπερτερεί η καλή προαίρεση, η οικουμενικότητα και η αυτοστόχευση, δηλαδή η ανεξαρτησία και η δημιουργικότητα.
Στην ομάδα των αριστερών πεποιθήσεων περιλαμβάνονταν οικονομικά ενεργοί πολίτες.
Αντίθετα, στην ομάδα με τις δεξιές αντιλήψεις εντάσσονταν οικονομικά ανενεργοί πολίτες, δηλαδή κυρίως συνταξιούχοι και φοιτητές.
Οι ερευνητές σχολίασαν την εντυπωσιακή παρουσία των φοιτητών στη λιγότερο καταγγελτική ομάδα, λέγοντας ότι στους φοιτητές παρατηρήθηκε το φαινόμενο ναι μεν να βλέπουν το μέλλον δύσκολο, αλλά να μην αντιδρούν άμεσα στο παρόν.
Αίσθηση εγγύτητας με άλλους λαούς
Οι ερωτηθέντες αισθάνονται πιο κοντά με τις χώρες της Μεσογείου, τις Ορθόδοξες και με τις χώρες της κρίσης, ενώ τη μεγαλύτερη απόσταση νιώθουν με τις μη δυτικές αναπτυσσόμενες χώρες.
Όσον αφορά στην εμπιστοσύνη σε επιμέρους τομείς, τη μεγαλύτερη αξιοπιστία απολαμβάνει η Γαλλία με πολύ υψηλά ποσοστά να σημειώνονται στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, της οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας.
Στην τεχνολογία προϊόντων, αντίθετα, υπερέχουν η Γερμανία και η Ιαπωνία.
Προσανατολισμός της κοινωνικής κυριαρχίας
- 91% κατά της αποδοχής και ενδεχόμενης επιδίωξης των κοινωνικών ανισοτήτων
- 9% υπέρ των κοινωνικών ανισοτήτων
«Σε τι κοινωνία ζούμε;»
- Η κοινωνία της διακινδύνευσης, συγκέντρωσε τα υψηλότερα ποσοστά , ενώ άλλες επιλογές ήταν η πλουραλιστική κοινωνία πολλαπλών δυνατοτήτων, γνώσης και ευκαιριών, καθώς και η κοινωνία συμμόρφωσης, παρακμής και καταστολής.
στοιχεία - φωτογραφία: http://tvxs.gr/print/77400
Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου, και συγκεκριμένα από την ερευνητική ομάδα των Στάμου Παπαστάμου, Γεράσιμου Προδρομίτη και Ξένιας Χρυσοχόου, με την αρωγή φοιτητών και φοιτητριών.
Η έρευνα διέκρινε μια γενικευμένη απαισιοδοξία, ανεξαρτήτου σκεπτικού, ενώ κατέδειξε ότι δεν διαφαίνεται εναλλακτική λύση στην πολυπαραγοντική κρίση που περνάει η κοινωνία μας, με αποτέλεσμα να διχάζεται σε δύο επίπεδα:
- σε επίπεδο γενεών, με κορύφωση το ασφαλιστικό και
- σε επίπεδο κοινωνικό / ταξικό
Βάσει της έρευνας, εντοπίζονται δύο τάσεις στην πρόσληψη της οικονομικής κρίσης, με διαφορετική πολιτική ταυτότητα, διαφορετική αξιακή, εργασιακή, ιδεολογική ταυτότητα και διαφορετικές κοινωνικές λογικές. Αυτές οι δύο τάσεις ταυτοποιούν διαφορετικά τον αδύναμο κρίκο της ελληνικής κοινωνίας, παραπέμπουν σε διαφορετική αίσθηση της προσωπικής ευαλωτότητας και οδηγούν σε διαφορετικές μορφές πολιτικής συμμετοχής.
Η πρώτη Τάση
Τάση συμβιβασμένη και διαπιστωτική προσέγγιση της οικονομικής κρίσης.
Ιδεολογικά, κυριαρχεί στο χώρο του Κέντρου, της Δεξιάς και της Άκρα Δεξιάς
Θεωρεί πως για τη διαφθορά στην ελληνική κοινωνία ευθύνονται οι πολίτες.
Την υποστηρίζουν άτομα:
- Με χαμηλή ευαλωτότητα επιβίωσης
- Ανήκουν στο εργασιακά λιγότερο ενεργό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού.
- Πριμοδοτούν το συντηρητισμό και τον ατομικισμό
- Αισθάνονται κοντά σε χώρες που ενσαρκώνουν τη δυτική οικονομική κυριαρχία,
- Δικαιολογούν το σύστημα
- Είναι υπέρ της υψηλής κοινωνικής κυριαρχίας
- Έχουν χαμηλό μειονοκεντρισμό, δηλαδή πριμοδοτούν την πλειοψηφία
- Συμμετέχουν σε κόμματα και συνδικάτα
Η δεύτερη Τάση
Αποτελεί μια κριτική και καταγγελτική προσέγγιση της οικονομικής κρίσης.
Ιδεολογικά κυριαρχεί στο χώρο της Αριστεράς και της Άκρας Αριστεράς
Θεωρεί πως για τη διαφθορά της ελληνικής κοινωνίας ευθύνονται οι πολιτικοί
Την υποστηρίζουν άτομα:
- Με υψηλή ευαλωτότητα επιβίωσης
- Ανήκουν στο εργασιακά περισσότερο ενεργό τμήμα του ελληνικού πληθυσμού
- Πριμοδοτούν την αυθυπέρβαση
- Αισθάνονται κοντά σε χώρες της νέας παγκοσμιοποίησης
- Ταυτίζονται με «χώρες της κρίσης», καθώς και βαλκανικές και μεσογειακές χώρες
- Δεν δικαιολογούν το σύστημα
- Είναι υπέρ της χαμηλής κοινωνικής κυριαρχίας
- Έχουν υψηλό μειονοκεντρισμό –δηλαδή πριμοδοτούν την ψειοψηφία
- Εντάσσονται στην τάση αυτή, δημοσιοποιώντας την πολιτική τους έκφραση , εκδηλώνοντας κινηματική συμπεριφορά
Αιτίες της διεθνούς οικονομικής κρίσης
- Η ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος και δεύτερη δημοφιλέστερη απάντηση
- Η δολιότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Υπεύθυνοι της ελληνικής οικονομικής κρίσης
Το μεγαλύτερο ποσοστό υπαιτιότητας συγκέντρωσε:
- η «Ελληνικότητά» μας (ελληνικό κράτος, ελληνική νοοτροπία, προηγούμενες κυβερνήσεις) επιλέγοντας ανάμεσα:
- Στον διεθνή παράγοντα (Ε.Ε., Η.Π.Α., παγκοσμιοποίηση, χρηματοπιστωτικοί οίκοι)
- Στο μεγάλο κεφάλαιο (εργοδότες και τράπεζες)
- Στα λαϊκά και «ακραία» στρώματα (ακρο-αριστεροί, μετανάστες, εργαζόμενοι)
Τρόποι διαχείρισης της οικονομικής κρίσης και η έξοδος από αυτή
Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων τάχθηκε
- Υπέρ του δημοσιονομικού εξορθολογισμού και της ανάπτυξης, δηλαδή την παροχή κινήτρων στον επιχειρησιακό κόσμο, τα ελεγκτικά μέτρα που θα πατάξουν τη φοροδιαφυγή και τη μείωση της σπατάλης των δημόσιων υπηρεσιών.
Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης, όπως η φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και η ενίσχυση του κράτους-πρόνοιας, θεωρήθηκαν λιγότερο αποτελεσματικοί από τους συμμετέχοντες.
Πότε θα βγούμε από την οικονομική κρίση:
Το 50,4% απάντησε από το 2020 και μετά.
Η ευθύνη για τη διαφθορά στην ελληνική κοινωνία
78,5% υπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί
21,5% οι πολίτες
Αυτοτοποθέτηση ερωτηθέντων στην πολιτική κλίμακα
- 33,14% δήλωσε ότι πρόσκειται στο κέντρο
- 26,93% στην αριστερά
- 13,25% απόλυτα αριστερά
- 12,32% δεξιά
- 4,67% απόλυτα δεξιά
- 9,69% αρνήθηκε να δηλώσει πολιτική προτίμηση
Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, οι απόψεις αυτών που δήλωσαν να έχουν κεντρώες πολιτικές πεποιθήσεις ταυτίζονταν συστηματικά με αυτών της δεξιάς. Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι συμπορευόμενες ομάδες υποστηρίζουν ότι οι πολίτες ευθύνονται για την πολιτική και οικονομική παρακμή των ευρωπαϊκών κοινωνιών, τάσσονται υπέρ της ανοχής της ελαστικής εργασίας και θεωρούν υπαίτιους της οικονομικής κρίσης τα λαϊκά και «ακραία» στρώματα, ενώ δεν κρατούν κριτική στάση απέναντι στο πολιτικό σύστημα.
Όσοι πρόσκεινται στη δεξιά υποστήριξαν την ευθυδικία, ενώ
όσοι τάσσονταν υπέρ αριστερών ιδεών υπογράμμισαν τη σημασία της ισότητας και της ανάγκης, δηλαδή, υποστήριξαν ότι οι παροχές πρέπει να είναι ίσες για όλους και για όλα τα κράτη, και ανάλογες των αναγκών του καθενός και του κάθε κράτους αντίστοιχα.
Αξιολόγηση αξιών
Η πιο δημοφιλής στην κλίμακα αξιολόγησης είναι η αξία της καλής προαίρεσης και τελευταία η συμμόρφωση.
Υψηλότερης σημασίας για αυτούς που φέρονται να αποδέχονται περισσότερο το υπάρχον σύστημα είναι η αξία της εξουσίας, η επίτευξη των στόχων και η ασφάλεια.
Στους συμμετέχοντες που συγκλίνουν με τις αριστερές αντιλήψεις υπερτερεί η καλή προαίρεση, η οικουμενικότητα και η αυτοστόχευση, δηλαδή η ανεξαρτησία και η δημιουργικότητα.
Στην ομάδα των αριστερών πεποιθήσεων περιλαμβάνονταν οικονομικά ενεργοί πολίτες.
Αντίθετα, στην ομάδα με τις δεξιές αντιλήψεις εντάσσονταν οικονομικά ανενεργοί πολίτες, δηλαδή κυρίως συνταξιούχοι και φοιτητές.
Οι ερευνητές σχολίασαν την εντυπωσιακή παρουσία των φοιτητών στη λιγότερο καταγγελτική ομάδα, λέγοντας ότι στους φοιτητές παρατηρήθηκε το φαινόμενο ναι μεν να βλέπουν το μέλλον δύσκολο, αλλά να μην αντιδρούν άμεσα στο παρόν.
Αίσθηση εγγύτητας με άλλους λαούς
Οι ερωτηθέντες αισθάνονται πιο κοντά με τις χώρες της Μεσογείου, τις Ορθόδοξες και με τις χώρες της κρίσης, ενώ τη μεγαλύτερη απόσταση νιώθουν με τις μη δυτικές αναπτυσσόμενες χώρες.
Όσον αφορά στην εμπιστοσύνη σε επιμέρους τομείς, τη μεγαλύτερη αξιοπιστία απολαμβάνει η Γαλλία με πολύ υψηλά ποσοστά να σημειώνονται στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, της οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας.
Στην τεχνολογία προϊόντων, αντίθετα, υπερέχουν η Γερμανία και η Ιαπωνία.
Προσανατολισμός της κοινωνικής κυριαρχίας
- 91% κατά της αποδοχής και ενδεχόμενης επιδίωξης των κοινωνικών ανισοτήτων
- 9% υπέρ των κοινωνικών ανισοτήτων
«Σε τι κοινωνία ζούμε;»
- Η κοινωνία της διακινδύνευσης, συγκέντρωσε τα υψηλότερα ποσοστά , ενώ άλλες επιλογές ήταν η πλουραλιστική κοινωνία πολλαπλών δυνατοτήτων, γνώσης και ευκαιριών, καθώς και η κοινωνία συμμόρφωσης, παρακμής και καταστολής.
στοιχεία - φωτογραφία: http://tvxs.gr/print/77400
Comments
Post a Comment