Πρόταση νόμου για την κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου

Αιτιολογική έκθεση

Ι. Γενικά

Το ακαδημαϊκό άσυλο ρυθμίζεται στο άρθρ. 3 του Ν. 3549/07, το οποίο αντικατέστησε και κατήργησε τα άρθρ. 2 του Ν. 1268/83 και 2 και 7 του Ν. 1404/83. Η σημερινή διατύπωση του πανεπιστημιακού ασύλου έχει ως εξής:

«1. Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών.

2. Δεν επιτρέπεται η επιβολή ορισμένων μόνον επιστημονικών απόψεων και ιδεών και η διεξαγωγή απόρρητης έρευνας.

3. Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών και για την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία όλων ανεξαιρέτως των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας των ΑΕΙ, και των εργαζομένων σε αυτά, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.

4. Το ακαδημαϊκό άσυλο καλύπτει όλους τους χώρους του ΑΕΙ στους οποίους γίνεται εκπαίδευση και έρευνα. Οι χώροι αυτοί καθορίζονται με απόφαση και ευθύνη της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια και της Συνέλευσης για τα ΤΕΙ. Δεν επιτρέπεται η επέμβαση δημόσιας δύναμης στους παραπάνω χώρους, παρά μόνο κατόπιν πρόσκλησης ή άδειας του αρμόδιου οργάνου του Ιδρύματος και με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής.

5. Αρμόδιο όργανο για την πρόσκληση ή άδεια της προηγούμενης παραγράφου είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο για τα Πανεπιστήμια και το Συμβούλιο για τα ΤΕΙ, με δικαίωμα ψήφου όλων των μελών τους. Τα όργανα αυτά συνέρχονται αμέσως, αυτεπαγγέλτως ή μετά από καταγγελία. Το αρμόδιο όργανο αποφασίζει κατά πλειοψηφία, τηρουμένων των διατάξεων του Εσωτερικού Κανονισμού του οικείου ιδρύματος και του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.

6. Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του ΑΕΙ επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής.

7. Οι παραβάτες των διατάξεων του άρθρου αυτού για το ακαδημαϊκό άσυλο τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών μετά από έγκληση του αρμόδιου οργάνου της παραγράφου 5 του άρθρου αυτού ή της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια και της Συνέλευσης για τα ΤΕΙ.

8. Το άρθρο 2 του ν. 1268/1982 και τα άρθρα 2 και 7 του ν. 1404/1983 (ΦΕΚ 173 Α΄) καταργούνται.

9. Σε ΑΕΙ που διοικούνται από Διοικούσα Επιτροπή, αυτή αποτελεί το αρμόδιο όργανο της παραγράφου 5 του άρθρου αυτού».

Κατά τη παρούσα διάταξη του ακαδημαϊκού ασύλου προκειμένου να επέμβουν το όργανα του κράτους εντός των χώρων των πανεπιστημίων θα πρέπει είτε να δίνεται άδεια από τις πρυτανικές αρχές είτε να διαπράττεται αυτόφωρο κακούργημα ή αυτόφωρο αδίκημα κατά της ζωής.

Το άσυλο στην ιστορική του διαδρομή ξεκίνησε από την Ιταλία και τη Γερμανία ως άσυλο του διδάσκοντος καθηγητή και επεκτάθηκε σε όλο το ακαδημαϊκό προσωπικό και τους φοιτητές μόνο για διατύπωση ελεύθερης γνώμης, προκειμένου να μην πληγεί η ακαδημαϊκή έρευνα. Στη μεταπολίτευση επελέγη η διατήρηση του ασύλου με το άρθρ. 2 του Ν.1268/82 για τα ΑΕΙ και το άρθρ. 2 και 7 του Ν. 1404/83 για τα ΤΕΙ, σε εξαιρετικά ταραχώδεις περιόδους για την πανεπιστημιακή κοινότητα, και παρόλο που πλέον με το Σύνταγμα του 1975 ήδη είχαν ρυθμιστεί όλα τα θέματα της ελεύθερης διακίνησης ιδεών και της ελευθερίας επιστημονικής έρευνας.

Με τη μεταρρύθμιση του Ν. 3549/07 ο νομοθέτης αντιμετώπισε φοβικά το θέμα της κατάργησης του ακαδημαϊκού ασύλου, η διατήρηση του οποίου δεν εξυπηρετούσε πλέον κάποια αναγκαιότητα, αφενός, διότι σειρά συνταγματικών διατάξεων κατοχυρώνουν τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και ιδίως τα δικαιώματα ελευθερίας γνώμης και επιστημονικής έρευνας (βλέπε μεταξύ άλλων άρθρα 5, 6, 11, 14, 16 κα), αφετέρου, διότι πλέον η δημοκρατία είναι κατά τέτοιο τρόπο εμπεδωμένη στην κοινωνία που δεν χρειάζονται χώροι όπου υπάρχουν δήθεν περισσότερο προστατευμένα δικαιώματα, καθώς η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και η επιστημονική έρευνα κατοχυρώνονται στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.

Διαβλέποντας αυτήν την κοινωνική αναγκαιότητα κατάργησης του ασύλου ο ΛΑ.Ο.Σ. ήδη από την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2008 πρότεινε τη ρητή κατάργηση του ασύλου στο άρθρο 16 Σ, πρόταση που δεν απεδέχθη κανένα άλλο κόμμα. Συγκεκριμένα όπως προκύπτει από «τα πρακτικά των συνεδριάσεων και την έκθεση της επιτροπής αναθεώρησης του Συντάγματος» σελ. 52 επ. ο ειδικός αγορητής του ΛΑ.Ο.Σ. στην επιτροπή αναθεώρησης κ. Αθανάσιος Πλεύρης με γραπτή πρόταση ζήτησε στο άρθρα 16 παρ. 5 του Συντάγματος να προστεθεί το ακόλουθο εδάφιο: «Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, το οποίο μεριμνά για την ανεμπόδιστη λειτουργία τους».

Εκτός του ότι πλέον το άσυλο δεν εξυπηρετεί κάποια αναγκαιότητα, γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες απαράδεκτων καταστάσεων εντός των ΑΕΙ και ΤΕΙ, καθώς οι χώροι αυτοί υπό το πρόσχημα του ασύλου και εξαιτίας της συνεχούς άρνησης των πρυτανικών αρχών να δώσουν άδεια στα όργανα του κράτους, γίνονται άντρο παρανομίας, τρομοκρατών, επιθέσεων, βανδαλισμών, παραεμπορίου και εσχάτως καταλύματος λαθρομεταναστών. Συνεπώς πλέον είναι επιτακτική η άμεση κατάργηση του ασύλου προκειμένου να εκπληρωθεί και η αποστολή του αρ. 16 του Συντάγματος, καθώς σήμερα οι μόνοι χώροι στους οποίους δε διακινούνται ελεύθερα ιδέες είναι τα πανεπιστήμια, τα οποία καθημερινά καταλαμβάνονται από μη δημοκρατικές μειοψηφίες της άκρας αριστεράς.

ΙΙ. Κατ’ άρθρον

Με το άρθρο 1 του παρόντος καταργείται το άρθρο 3 του Ν. 3549/07. Παράλληλα καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που ρυθμίζει το ακαδημαϊκό άσυλο, ώστε να μην εκληφθεί ότι η κατάργηση του άρθρου 3 του Ν. 3549/07 επαναφέρει σε ισχύ τις προηγούμενες διατάξεις, όπως αυτές των άρθρων 2 του Ν. 1268/82 και 2 και 7 του Ν. 1404/83

Με το άρθρο 2 ορίζεται ως έναρξη ισχύος η δημοσίευση στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.

Πρόταση νόμουΆρθρο 1
Κατάργηση ακαδημαϊκού ασύλου

Το άρθρο 3 του Ν. 3549/07 καταργείται. Ομοίως καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που ρυθμίζει το ακαδημαϊκό άσυλο.

Άρθρο 2
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος Νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα 27.01.11
Οι Βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ.

Καρατζαφέρης Γεώργιος, Βουλευτής Β’ Αθηνών
Αϊβαλιώτης Κωνσταντίνος, Βουλευτής Β’ Αθηνών
Ανατολάκης Γεώργιος, Βουλευτής Β’ Πειραιώς
Αποστολάτος Βαΐτσης, Βουλευτής Α’ Πειραιώς
Βελόπουλος Κυριάκος, Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης
Βορίδης Μαυρουδής (Μάκης), Βουλευτής Αττικής
Γεωργιάδης Σπυρίδων-Άδωνις, Βουλευτής Β’ Αθηνών
Κολοκοτρώνης Άγγελος, Βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης
Κοραντής Ιωάννης, Βουλευτής Επικρατείας
Μαρκάκης Παύλος, Βουλευτής Μαγνησίας
Παπανδρέου – Παπαδάκη Ουρανία, Βουλευτής Ευβοίας
Πλεύρης Αθανάσιος, Βουλευτής Α’ Αθηνών
Πολατίδης Ηλίας, Βουλευτής Σερρών
Ροντούλης Αστέριος, Βουλευτής Λαρίσης
Χρυσανθακόπουλος Αλέξανδρος, Βουλευτής Αχαΐας